
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1530/2. Maddesine göre; ticari işletmeler arasında mal ve hizmet tedariki amacıyla yapılan işlemlerde, alacaklı, kanundan veya sözleşmeden doğan tedarik borcunu yerine getirmiş olmasına rağmen, borçlu, gecikmeden sorumlu tutulamayacağı hâller hariç, sözleşmede öngörülmüş bulunan tarihte veya belirtilen ödeme süresinde borcunu ödemezse, ihtara gerek olmaksızın temerrüde düşer.
Bu hususta asıl mesele borçlunun ne zaman temerrüde düşeceğidir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 117. Maddesi gereğince muaccel bir borcun borçlusu, alacaklının ihtarıyla temerrüde düşer. Genel kural bu şekildedir. Ancak TTK’nın yukarıda sözü edilen hükmü gereğince sözleşmede öngörülmüş bulunan tarihte veya belirtilen ödeme süresinde borçlu, borcunu ödemezse ihtara gerek kalmadan temerrüde düşeceği bilgisi kaleme alınmıştır.
Bu minvalde alacaklı, sözleşmede öngörülen tarihten ya da ödeme süresinin sonunu takip eden günden itibaren, şart edilmemiş olsa bile faize hak kazanacaktır. Sözleşmede ödeme gününün veya süresinin belirtilmediği durumlarda ise faturanın veya eş değer ödeme talebinin borçlu tarafından alınmasını takip eden otuz günlük sürenin sonunda, faturanın veya eş değer ödeme talebinin alınma tarihi belirsizse mal veya hizmetin teslim alınmasını takip eden otuz günlük sürenin sonunda, borçlu faturayı veya eş değer ödeme talebini mal veya hizmetin tesliminden önce almışsa, mal veya hizmetin teslim tarihini takip eden otuz günlük sürenin sonunda, kanunda veya sözleşmede, mal veya hizmetin kabul veya gözden geçirme usulünün öngörüldüğü hâllerde, borçlu, faturayı veya eş değer ödeme talebini, kabul veya gözden geçirmenin gerçekleştiği tarihte veya bu tarihten daha önce almışsa, bu tarihten sonraki otuz günlük sürenin sonunda ihtara gerek kalmaksızın mütemerrit sayılır ve alacaklı faize hak kazanır; şu kadar ki, kabul veya gözden geçirme için sözleşmede öngörülen süre, mal veya hizmetin alınmasından itibaren otuz günü aşıyor ve bu durum alacaklının aleyhine ağır bir haksızlık oluşturuyorsa, kabul veya gözden geçirme süresi mal veya hizmetin alınmasından itibaren otuz gün olarak kabul edilir.
02 Ocak 2025 tarihli ve 32770 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Mal ve Hizmet Tedarikinde Geç Ödemelerde Uygulanacak Temerrüt Faiz Oranı ve Alacağın Tahsili Masrafları İçin Talep Edilebilecek Asgari Giderim Tutarı Hakkında Tebliğ” ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca yapılan düzenleme ile, mal ve hizmet tedarikinde alacaklıya yapılan geç ödemelere ilişkin temerrüt faiz oranının sözleşmede öngörülmediği veya ilgili hükümlerin geçersiz olduğu hâllerde uygulanacak faiz oranı yıllık %53,25 ve alacağın tahsili masrafları için talep edilebilecek asgari giderim tutarı ise 1.475,-TL olarak tespit edilmiştir.
Sonuç itibarı ile, bu düzenlemeye istinaden alacaklının faize hak kazanmaya başladığı tarihten itibaren hesaplanacak ticari temerrüt faiz oranı, sonraki bir düzenlemeye kadar 2025 yılı için %53,25 oranından ve alacağın tahsili masrafları için talep edilebilecek asgari giderim tutarı bakımından 1.475,-TL olarak hesaplanacaktır.