İdare hukuku, kamu yönetiminin kuruluşunu, işleyişini ve kamu hizmetlerinin yürütülmesini düzenleyen, idarenin vatandaşlarla ve diğer kamu kurumlarıyla ilişkilerini belirleyen hukuk dalıdır.
Bu hukuk dalı, idarenin üstün yetkileri ile bireylerin temel hak ve özgürlükleri arasında denge kurmayı amaçlar.
İdare hukukunun temel konuları arasında idari işlemler, idari sözleşmeler, kamu görevlilerinin statüsü, idarenin sorumluluğu ve idari yargı yolları bulunur.
⚖️ İdare Hukuku Kapsamında Açılabilecek Başlıca Davalar
| Dava Türü | Görevli Mahkeme | Süre | Sonuç |
|---|---|---|---|
| İptal Davası | İdare Mahkemesi / Danıştay | Tebligat tarihinden itibaren 60 gün (vergi davalarında 30 gün) | Hukuka aykırı idari işlemin iptali |
| Tam Yargı Davası | İdare Mahkemesi / Danıştay | 60 gün | İdarenin eylem/işleminden doğan maddi ve manevi zararın tazmini |
| İdari Sözleşmeden Kaynaklanan Uyuşmazlık Davaları | İdare Mahkemesi | 60 gün | Sözleşme hükümlerinin uygulanması/iptali |
| Vergi Davaları | Vergi Mahkemesi | 30 gün | Vergi, ceza ve faiz işlemlerinin iptali veya düzeltilmesi |
| Disiplin Cezasına İtiraz Davası | İdare Mahkemesi | 60 gün | Disiplin cezasının iptali |
| Memur Atama ve Yer Değiştirme Davaları | İdare Mahkemesi | 60 gün | Atama/yer değiştirme işleminin iptali |
| Kamu İhale Davaları | İdare Mahkemesi | 30 gün (çoğunlukla) | İhale kararının iptali veya düzeltme |
| Kamulaştırma ve Kamulaştırmasız El Atma Davaları | Asliye Hukuk Mahkemesi / İdare Mahkemesi | 30 gün – 10 yıl arası | Bedel ödenmesi veya taşınmazın iadesi |
| İmar Planı İptali Davası | İdare Mahkemesi | 60 gün | Plan değişikliği veya iptali |
| Çevre Davaları | İdare Mahkemesi | 60 gün | Çevreye zarar veren işlemlerin durdurulması |
| Sağlık ve Eğitim Hakkı İhlali Davaları | İdare Mahkemesi | 60 gün | İdari işlemin iptali ve hakkın iadesi |
| Emniyet ve Askeri Personel Davaları | İdare Mahkemesi / Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (kaldırılmadan önce) | 60 gün | Görev, disiplin, sicil, atama uyuşmazlıkları |
📌 Notlar:
-
İdari davalarda idari yargı yolu kullanılır, adli yargı değil.
-
Dava açmadan önce bazı durumlarda idari başvuru veya itiraz şarttır.
-
Süreler genelde hak düşürücü olduğundan kaçırılmamalıdır.
