Miras hukuku, bir kişinin vefatı sonrası malvarlığının kimlere, ne şekilde ve ne oranda intikal edeceğini düzenleyen hukuk dalıdır. Geride kalan mirasçılar ile muris (ölen kişi) arasındaki malvarlığı ilişkilerini belirler. Türk Medeni Kanunu’nun ilgili hükümleri çerçevesinde, yasal ve atanmış mirasçılar, mirasın paylaşımı, reddi, tenkisi ve tasfiyesi gibi konular bu hukuk dalının kapsamına girer. Miras hukuku, hem miras bırakacak kişilerin iradelerini düzenli şekilde gerçekleştirmelerini sağlar hem de mirasçılar arasında doğabilecek uyuşmazlıkları çözüme kavuşturur.
Miras hukuku kapsamında açılabilecek davalar, mirasın paylaşımı, reddi, saklı payların korunması ve mirasçılığın tespiti gibi konulara yöneliktir. Şöyle ki;
📌1. Mirasçılığın Tespiti Davası
-
Mirasçı olduğunu iddia eden kişi veya kişiler tarafından açılır.
-
Amaç, mirasçıların kimler olduğunun resmi olarak tespit edilmesidir.
-
Sulh hukuk mahkemesinde açılır.
-
Sonucunda veraset ilamı (mirasçılık belgesi) düzenlenir.
📌 2. Terekenin Tespiti Davası
-
Miras bırakanın (muris) malvarlığının kapsamının belirlenmesi amacıyla açılır.
-
Mirasçıların haklarının korunması için önemlidir.
-
Sulh hukuk mahkemesinde açılır.
📌 3. Mirasın Reddi (Reddi Miras) Davası
-
Mirasçılar, ölen kişinin borçlarından sorumlu olmamak için mirası reddedebilir.
-
Ölüm tarihinden itibaren 3 ay içinde sulh hukuk mahkemesinde beyanla yapılır.
-
Süresi içinde yapılmazsa miras kabul edilmiş sayılır.
📌 4. İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davası
-
Miras kalan taşınmazlarda (örneğin bir arsa, ev vb.) mirasçılar arasında ortaklık varsa, bu ortaklığın sona erdirilmesi için açılır.
-
Taşınmaz satılarak bedeli mirasçılar arasında paylaşılır.
-
Asliye hukuk mahkemesinde açılır.
📌 5. Tenkis Davası (Saklı Payın İhlali Durumunda)
-
Muris, saklı paylı mirasçıların haklarını ihlal edecek şekilde vasiyet veya bağış yaparsa, bu durumda saklı pay sahibi mirasçılar tenkis davası açabilir.
-
Bu dava ile haksız kazançların iptali ve hakların geri alınması sağlanır.
-
Açma süresi: Vasiyetnamenin açılmasından veya tasarrufun öğrenilmesinden itibaren 1 yıl, her hâlükârda 10 yıl.
📌 6. Vasiyetnamenin İptali veya Tenfizi Davası
-
Vasiyetnamenin geçersiz olduğunu düşünen kişilerce iptal davası, geçerli olup yerine getirilmesini isteyen kişilerce ise tenfiz davası açılır.
-
Genellikle vasiyetin şekil şartlarına uyulmadığı veya murisin irade bozukluğu iddialarıyla açılır.
📌 7. Muris Muvazaası (Mirastan Mal Kaçırma) Davası
-
Murisin, mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla yaptığı bağışlama görünümlü satışlar için açılır.
-
Gerçek satış değilse ve mirasçılar bu yolla zarara uğradıysa, tapu iptal ve tescil davası açılabilir.
📌 8. Ecrimisil Davası (Haksız Kullanım Tazminatı)
-
Miras kalan taşınmazın bazı mirasçılarca tek taraflı kullanılması durumunda, diğer mirasçılar ecrimisil (haksız işgal tazminatı) talep edebilir.
